Historia Gogolina bierze swój początek w zasnutych mgłą tajemnicy prawiekach. Widać ludzie pokochali tę ziemie, bowiem zaczęli się już tutaj osiedlać w epoce neolitycznej, czego dowodzą archeologiczne badania. Wykazują one także parantele Gogolina z kulturą łużycką i cywilizacją rzymską.

Pierwsza pisana wzmianka o mieście pochodzi z roku 1223, kiedy to w dokumencie biskupa Wawrzyńca pada nazwa GOGOLINO. Odtąd raz po raz pojawiają się lakoniczne informacje o osadzie położonej na krawędzi Wyżyny Śląskiej: a to o chłopach kmetones de Gogolino, domagających się zmniejszenia dziesięciny, to znów o pierwszym studencie wywodzącym się z tej ziemi. Przez wiele stuleci Gogolin był niewielką osadą. Jeszcze u schyłku XVIII wieku liczył zaledwie 312 mieszkańców. Dawny Gogolin to osada wyłącznie rolnicza, dlatego jej patronem obwołano św. Urbana. Nadmienić również trzeba od 1634 roku Gogolin należał do hrabiowskiego rodu Gaszynów z Żyrowej -  późniejszych fundatorów klasztoru i kalwarii na Górze Św. Anny.

Rozwój ekonomiczny miasteczka rozpoczął się prawie równolegle z europejską rewolucją przemysłową - na początku XIX wieku i uwarunkowany był dwoma faktami. Właśnie wówczas zaczęto eksploatować na skalę przemysłową miejscowe złoża wapienia
i powstały pierwsze piece wapiennicze oraz oddano do eksploatacji linię kolejową Opole - Kędzierzyn, a z czasem także Gogolin - Prudnik. Miasteczko Karolinki i Karliczka stało się ważnym węzłem komunikacyjnym. Szybko zaczęła w nim wzrastać liczba ludności, a wielką potrzebą duchową stał się własnym kościół. W latach 1899 - 1901 mieszkańcy zbudowali świątynie pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Wielki wpływ na duchowe oblicze Gogolina w latach 1902 - 1926 miał pierwszy proboszcz Karol Lange. O pluralistycznym charakterze i otwartości Gogolina niech świadczy fakt, iż w 1908 roku powstał kościół protestancki. Swoje miejsce modlitwy mieli także tutejsi Żydzi. W latach 1985 - 1987, z inicjatywy otmęckiego proboszcza ks. Franciszka Duszy w Gogolinie - Karłubcu, stanął kościół pod wezwaniem św. Anny i Św. Joachima. Od 1899 roku działał w Gogolinie szpital zbudowany przez zakon sióstr boromeuszek.