Historia Gogolina bierze swój początek w zasnutych mgłą tajemnicy prawiekach. Widać ludzie pokochali tę ziemie, bowiem zaczęli się już tutaj osiedlać w epoce neolitycznej, czego dowodzą archeologiczne badania.

Wykazują one także parantele Gogolina z kulturą łużycką i cywilizacją rzymską.

Pierwsza pisana wzmianka o mieście pochodzi z roku 1223, kiedy to w dokumencie biskupa Wawrzyńca pada nazwa GOGOLINO. Odtąd raz po raz pojawiają się lakoniczne informacje o osadzie położonej na krawędzi Wyżyny Śląskiej: a to o chłopach kmetones de Gogolino, domagających się zmniejszenia dziesięciny, to znów o pierwszym studencie wywodzącym się z tej ziemi. Przez wiele stuleci Gogolin był niewielką osadą. Jeszcze u schyłku XVIII wieku liczył zaledwie 312 mieszkańców. Dawny Gogolin to osada wyłącznie rolnicza, dlatego jej patronem obwołano św. Urbana. Nadmienić również trzeba od 1634 roku Gogolin należał do hrabiowskiego rodu Gaszynów z Żyrowej -  późniejszych fundatorów klasztoru i kalwarii na Górze Św. Anny.

Rozwój ekonomiczny miasteczka rozpoczął się prawie równolegle z europejską rewolucją przemysłową - na początku XIX wieku i uwarunkowany był dwoma faktami. Właśnie wówczas zaczęto eksploatować na skalę przemysłową miejscowe złoża wapienia i powstały pierwsze piece wapiennicze oraz oddano do eksploatacji linię kolejową Opole - Kędzierzyn, a z czasem także Gogolin - Prudnik. Miasteczko Karolinki i Karliczka stało się ważnym węzłem komunikacyjnym. Szybko zaczęła w nim wzrastać liczba ludności, a wielką potrzebą duchową stał się własnym kościół. W latach 1899 - 1901 mieszkańcy zbudowali świątynie pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Wielki wpływ na duchowe oblicze Gogolina w latach 1902 - 1926 miał pierwszy proboszcz Karol Lange. O pluralistycznym charakterze i otwartości Gogolina niech świadczy fakt, iż w 1908 roku powstał kościół protestancki. Swoje miejsce modlitwy mieli także tutejsi Żydzi. W latach 1985 - 1987, z inicjatywy otmęckiego proboszcza ks. Franciszka Duszy w Gogolinie - Karłubcu, stanął kościół pod wezwaniem św. Anny i Św. Joachima. Od 1899 roku działał w Gogolinie szpital zbudowany przez zakon sióstr boromeuszek.

Wiek XX to czas wielkiego rozwoju, ale i dziejowych wstrząsów. Osada nigdy nie odbiegała od europejskich standardów, obowiązujących w tak niewielkich miejscowościach. Już w roku 1905 uruchomiono w Gogolinie gazownię i zaprowadzono oświetlenie uliczne. W 1913 roku nadano nazwy ulicom i ustanowiono numerację domów. Od 1926 roku w miasteczku pojawiło się oświetlenie elektryczne, a w latach 1934 - 1935 wodociągi. W Gogolinie kwitł handel, rzemiosło, istniały restauracje, hotel, a także stacje paliwowe. Ponad miasteczkiem wzniosła się wieża kościoła oraz kominy zakładów wapienniczych.Jednakże pierwsze dekady XX wieku naznaczone są w historii europejskiej tragicznym rysem. Nie ominęły Gogolina skutki pierwszej wojny światowej (1914 - 1918), zwanej wówczas Wielką Wojną. Po 1918 roku nastąpił czas stagnacji w przemyśle wapienniczym, a co za tym idzie czas zastoju gospodarczego i pauperyzowania się społeczeństwa. Kolejne lata to niepokoje polityczne, których kulminacją było III powstanie śląskie. Maj 1921 roku spłynął krwią. Pod Gogolinem toczyły się walki, w których zginęło kilkudziesięciu mieszkańców okolicznych miejscowości. Wiele ofiar pochłonęła także druga wojna światowa. Mieszkańcy Gogolina i okolic nie tylko ginęli na frontach. Machina wojenna objęła w 1945 roku również ziemię gogolińską, niosąc jej zniszczenie i śmierć ludności cywilnej.

Tuż po wojnie dały o sobie znać zapobiegliwość i pracowitość mieszkańców Gogolina. W 1948 roku w miasteczku zostało otwarte Liceum Ogólnokształcące, które od 1973 roku nosi imię Komisji Edukacji Narodowej. Gogolin był też siedzibą szkoły zawodowej przeniesionej z czasem do Krapkowic. W 1958 roku Gogolin po włączeniu Strzebniowa i Karłubca został osiedlem, a w 1967 roku uzyskał prawa miejskie. Schyłek lat 80` i ostatnia dekada XX wieku to moment wyjątkowy w dziejach świata: oto dokonała się pokojowa zmiana ustroju w krajach tzw. bloku socjalistycznego w Europie, czego konsekwencją była demokratyzacja stosunków społecznych oraz narodziny samorządności w Polsce. Niezwykle istotne znaczenie dla kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego miało ujawnienie się mniejszości narodowych.

W 1990 roku Gogolin stał się siedzibą władz naczelnych organizacji mniejszości niemieckiej, noszącej aktualnie nazwę Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim. Inicjatorem, a właściwie ojcem całego przedsięwzięcia był mieszkający w Gogolinie Johann Kroll, pierwszy prezes TSKN. W roku 1992 schedę po Johannie Krollu przejął jego syn, poseł Henryk Kroll. O randze TSKN świadczy fakt, iż w związku z działalnością organizacji ziemię gogolińską odwiedziło wiele osobistości ze świata polityki, m.in. premier Jan Krzysztof Bielecki, przewodnicząca Bundestagu Rita Süsmuth, ambasadorowie RFN, Austrii i USA oraz konsulowie USA i RFN.

Historia samorządności w gminie Gogolin rozpoczyna się w 1989 roku. Natomiast 27 maja 1990 roku odbyły się pierwsze w pełni demokratyczne wybory do organów lokalnej władzy. Do Rady Miejskiej Gminy Gogolin wybrane zostały w tym dniu następujące osoby: Eryk Borończyk, Konrad Czapla, Henryk Duczek, Jan Grabelus, Herbert Grzesica, Bronisława Kałuża, Bernard Kipka, Gerhard Klama, Józef Kowol, Rudolf Kubiczek, Tadeusz Lempart, Alfred Matuszek, Jan Poloczek, Ryszard Skowronek, Erwin Sleziona, Maria Urbaniec, Norbert Urbaniec, Alfred Wieczorek, Joachim Wojtala, Tadeusz Wołowicz. Na przewodniczącego Rady Miejskiej wybrany został Eryk Borończyk, zaś funkcję wiceprzewodniczących powierzono Marii Urbaniec i Gerhardowi Klamie. Burmistrzem Gminy Gogolin został Norbert Urbaniec, natomiast stanowisko wiceburmistrza powierzono Janowi Pawliszynowi. W skład Zarządu Gminy weszli radni: Maria Urbaniec, Jan Grabelus, Konrad Czapla, Jan Poloczek, Alfred Wieczorek oraz z urzędu Burmistrz i jego zastępca. Po ciężkiej chorobie w dniu 08 stycznia 1994 r. zmarł Jan Pawliszyn, który z ziemią gogolińską związał się we wrześniu 1982 roku rozpoczynając pracę zawodową w Szkole Podstawowej nr 1 w Gogolinie. Pierwszego września 1985 roku jako wzorowy nauczyciel szkoły podstawowej przeszedł do pracy w Liceum Ogólnokształcącym im. K.E.N. w Gogolinie gdzie również wykazał się ogromnym zaangażowaniem w pracę dydaktyczno – wychowawczą czym zyskał sobie autorytet wśród grona nauczycielskiego i młodzieży. Sposobem wypełniania obowiązków zawodowych Jan Pawliszyn zwrócił na siebie uwagę władz miasta Gogolina w efekcie czego uchwałą Rady Miejskiej z dnia 16 lipca 1990 roku został powołany na sekretarza gminy Gogolin, a z dniem 1 sierpnia 1990, w wyniku tajnego głosowania, został wybrany na zastępcę Burmistrza Miasta i Gminy Gogolin. Po śmierci Jana Pawliszyna, stanowisko zastępcy burmistrza powierzono Joachimowi Wojtali pełniącemu w tym czasie obowiązki kierownika Wydziału Kultury Sportu i Rekreacji.

W dniu 19 czerwca 1994 roku odbyły się wybory II kadencji do Rady Miejskiej Gminy Gogolin. Wybrano Następujące osoby: Eryk Borończyk, Henryk Duczek, Herbert Grzesica, Franciszek Holeczek, Waleria Jendrysek, Bronisława Kałuża, Paweł Kaptur, Bernard Kipka, Gerhard Klama, Emanuel Lipka, Bogusław Leśkiewicz, Alfred Matuszek, Jacek Morawiec, Andrzej Perfeta, Józef Roskosz, Karol Sławik, Ryszard Skowronek, Herbert Szneider, Maria Urbaniec, Norbert Urbaniec, Waltrauda Wicher. Funkcję przewodniczącego Rada powierzyła ponownie Erykowi Borończykowi,a na jego zastępców wybrano Gerharda Klamę i debiutującego w pracy samorządu Bogusława Leśkiewicza. Na stanowisko Burmistrza Gminy wybrany został ponownie radny Norbert Urbaniec zaś na jego zastępcę Joachim Wojtala. Do Zarządu Gminy wybrani zostali następujący radni: Herbert Grzesica, Waleria Jendrysek, Bronisława Kałuża, Gerhard Klama, Maria Urbaniec.

W dniu 18 października 1998 roku odbyły się wybory III kadencji do rady Gminy Gogolin, do której zostały wybrane następujące osoby: Krystyna Bartoszek, Rudolf Bekiesz, Piotr Czok, Henryk Duczek, Andrzej Doleżych, Herbert Grzesica, Franciszek Holeczek, Robert Jasionek, Konrad Jarosch, Waleria Jendrysek, Zbigniew Kawa, Bernard Kipka, Rudolf Kubiczek, Manfred Maleja, Andrzej Malkusz, Ryszard Miczka, Bernard Nocoń, Alojzy Nowak, Wilibald Przymus, Karol Sławik, Norbert Urbaniec. Funkcję przewodniczącego Rady objął Piotr Czok. Na jego zastępców wybrani Konrada Jaroscha i Krystynę Bartoszek. Na stanowisko Burmistrza Gminy Gogolin wybrano po raz trzeci radnego Norberta Urbańca. Na wniosek burmistrza stanowisko zastępcy objął Julian Kuklewski. Do zarządu Gminy Gogolin zostali wybrani następujący radni: Herbert Grzesica, Waleria Jendrysek, Zbigniew Kawa, Bernard Nocoń, Karol Sławik. W 1998 roku miała miejsce reforma administracyjna państwa. Mocą ustawy z dnia 7 sierpnia 1998 r. do struktury administracyjnej powróciły powiaty. Gmina Gogolin, podobnie jak w latach 1956 – 1975, znalazła się w obrębie powiatu krapkowickiego. Pierwszym Starostą Krapkowickim w wyniku wyborów z dnia 18 października 1998 roku został Joachim Czernek, natomiast funkcję wicestarosty objął Joachim Wojtala. W Radzie Powiatu naszą Gminę reprezentował Eryk Borończyk, któremu powierzono obowiązki kierowania jej pracami oraz radni: Gizela Czapla, Bolesław Domaradzki, Krystian Komander i Alfred Matuszek.

Dnia 27 października 2002 roku miały miejsce wybory IV kadencji rady Miejskiej w Gogolinie. Do Rady Miejskiej zgodnie z nowelizacją ustawy o samorządzie gminnym wybrano piętnastu radnych, a nie jak dotychczas dwudziestu dwóch. Liczbę radnych uzależniono od ilości mieszkańców. W Radzie znalazły się następujące osoby: Rudolf Bekiesz, Karol Czekała, Zygfryd Glomb, Franciszek Holeczek, Robert Jasionek, Waleria Jendrysek, Zbigniew kawa, Krzysztof Klama, Gerard Konieczko, Małgorzata Mielnicka, Adrian Mróz, Jan Szendzielorz, Roman Tomeczek, Piotr Wawrzynek. Na przewodniczącego Rady Miejskiej w Gogolinie, w wyniku tajnego głosowania, wybrany został Stanisław Kurzeja, natomiast wiceprzewodniczącymi zostali Karol Czekała i Jan Szendzielorz. Wybory IV kadencji to przede wszystkim nowa procedura wybierania wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, opierająca się na zasadzie wyborów bezpośrednich, dokonywanych spośród kandydatów zgłoszonych przez komitety wyborcze. W gminie Gogolin, do wyborów na stanowisko burmistrza, zgłoszonych zostało czterech kandydatów. Pierwsza tura wyborów odbyła się 27 października 2002 roku. Poszczególni kandydaci otrzymali następujące ilości głosów: Piotr Czok – 419, Gerard Konieczko – 466, Norbert Urbaniec – 1266, Joachim Wojtala – 1917. Do drugiej tury przeszło dwóch kandydatów, którzy otrzymali największą ilość głosów, byli to: Norbert Urbaniec i Joachim Wojtala. Rozstrzygnięcie nastąpiło w drugiej turze wyborów, w dniu 10 listopada 2002 roku. Na stanowisko Burmistrza Gogolina, znaczną przewagą głosów wybrano Joachima Wojtalę. W tej turze wyborów kandydaci otrzymali następujące ilości głosów: Norbert Urbaniec – 1169, Joachim Wojtala – 2540. W radzie powiatu Krapkowickiego Gminą Gogolin reprezentują Krystian Komander, któremu powierzono zadanie jej przewodniczenia (w wyborach otrzymał 282 głosy) oraz Walter Stanek, który został wybrany na zastępcę  przewodniczącego Rady Powiatu (w wyborach otrzymał 431 głosów). Ponieważ ustawodawca nie dopuszcza możliwości pełnienia funkcji na dwóch różnych szczeblach samorządu jednocześnie, Joachim Wojtala, który został wybrany do Rady Powiatu głosami 997 wyborców złożył swój mandat, by móc pełnić obowiązki Burmistrza Gogolina. Na mocy Przepisów o samorządzie powiatowym skład Rady Powiatu uzupełniony został o osobę Bernarda Smiatka, który w wyborach otrzymał 132 głosy.