KAMIEŃ ŚLĄSKI - więcej…
Kamień Śląski jest to wieś licząca około 1 400 mieszkańców, położona na terenie Gminy Gogolin w powiecie krapkowickim. Nazwa miejscowa wywodzi się od kamienia, tj. miejsca kamienistego w tym przypadku kamienia wapiennego. Dziewiętnastowieczne źródła niemieckie podają, że miejscowość ta nosiła także nazwy Wielki Kamień (Gross-Stein) oraz Kamień. To miejscowość o bogatej tradycji historyczno-kulturowej. Liczy ponad 900 lat źródłowo udokumentowanych dziejów. W 1104 r. przebywał tu książę Bolesław Krzywousty wraz ze swoim wojskiem i stąd nadzorował odbudowę spalonego wówczas Koźla. W średniowieczu niezatarte ślady pozostawił tu po sobie znakomity ród Odrowążów, ze św. Jackiem, bł. Bronisławą i bł. Czesławem. Przez długie wieki Kamień Śląski znany był jako siedziba wielkich rodów rycerskich i szlacheckich. W Kamieniu Śląskim znajdują się: szkoła podstawowa z oddziałem przedszkolnym, przychodnia lekarska, poczta, Około Dzięki działaniom Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra” przywrócono do środowiska kamieńskiego susła moręgowanego. W odległości ponad Kamień Śląski może być doskonałą bazą wypadową do pięknych miejsc regionu opolskiego m.in. takich jak: Góra Świętej Anny, Moszna, Opole. Dzięki bliskiemu położeniu węzła autostradowego „Gogolin”, możliwy jest szybki dojazd do innych ciekawych miejsc naszego regionu. 1. Sanktuarium Świętego Jacka w pałacu w Kamieniu Śląskim.
Pałac zbudowano na przełomie XVII i XVIII w. na miejscu wcześniejszego zamku. Był własnością kilku rodzin szlacheckich m.in.: w XII w. znamienitego rodu Odrowążów. Pałac to miejsce narodzin św. Jacka oraz bł. Czesława i bł. Bronisławy Odrowążów, od XVI w. własność rodu Strzałów, Rokowskych, od XVIII w. do końca II wojny światowej Larischów i Strachwitzów. Kanonizacja św. Jacka w roku 1594 – spowodowała wyraźny rozwój jego kultu w miejscu narodzin. Dopiero jednak przebudowanie w 1715 r. historycznej komnaty narodzin św. Jacka do funkcji kaplicy sprawiło, że do Kamienia Śląskiego zaczęło przybywać coraz więcej czcicieli Świętego. W ostatnich latach II Wojny Światowej zamek został zamieniony na szpital wojskowy. Wojska radzieckie wkroczyły do Kamienia 22 stycznia 1945r. dokonując znacznych spustoszeń w obrębie zabudowań zamkowych. Najbardziej ucierpiała kaplica św. Jacka, której wnętrze całkowicie spłonęło. W grudniu 1945r. w pałacu został założony Państwowy Dom Dziecka, który zlikwidowano w 1954r. a zamek włączono do wojskowego kompleksu pobliskiego lotniska, przeznaczając go dla żołnierzy Armii Radzieckiej. Nowi mieszkańcy tak „dbali” o ten zabytkowy obiekt, że po kilkunastu latach nie nadawał się on już do zamieszkania ze względu na stopień zniszczenia. Na dalszą jego dewastację wpływ miał pożar w roku 1971. Przez kolejnych 19 lat obiekt pozbawiony był dachu, dlatego naturalne, rujnujące działanie przyrody połączone z niszczycielskimi zabiegami ludzi zamieniło tę zabytkową budowlę w ruinę. Po przemianach społeczno-politycznych 1989r. nowe władze wojewódzkie w Opolu wystąpiły z inicjatywą przejęcia mocno już zniszczonego obiektu przez Diecezję Opolską. Notarialne przepisanie całego kompleksu pałacowo-parkowego miało miejsce w 1990r. Od 1994 r. w odbudowanych zabytkowych budynkach prowadzona jest działalność statutowa. Dom rodzinny św. Jacka stał się na nowo miejscem pielgrzymkowym, które z roku na rok odwiedzają coraz liczniej czciciele Patrona, pragnący pomodlić się w tradycyjnym miejscu jego narodzin. Natomiast wnętrza zamku służą celom naukowo-formacyjnym. W powstałym tutaj centrum konferencyjnym Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego organizowane są przez cały rok szkolenia, konferencje i sympozja naukowe, często międzynarodowe. Także pielgrzymi i turyści mogą zamieszkać w tym miejscu, które także pełni rolę domu pielgrzyma oraz ośrodka rekolekcyjnego. Sanktuarium jest licznie odwiedzane przez naukowców oraz krajowe i zagraniczne grupy turystów, którzy pragną zapoznać się z kulturą i zabytkami Śląska. W dniach 15-17 czerwca 2007r. odbyła się w Kamieniu Śląskim 340 Sesja Plenarna Episkopatu Polski. Oprócz udziału w Konferencji kardynałowie i biskupi obecni na Konferencji przeszli ulicami Kamienia Śląskiego, gdzie zapoznali się z miejscowością i jej historią, obejrzeli wystawy i scenki rodzajowe przygotowane przez mieszkańców. 16 czerwca w Kościele Parafialnym pod przewodnictwem abp Józefa Michalika zostały odprawione uroczyste nieszpory z udziałem członków Episkopatu, parafian oraz gości.
W niedzielę 17 czerwca w parku przy Sanktuarium św. Jacka została odprawiona uroczysta msza święta z okazji 750-rocznicy śmierci św. Jacka z udziałem licznie zgromadzonych wiernych. Mszy św. przewodniczył Prymas Polski kardynał Józef Glemp a homilię wygłosił metropolita krakowski kardynał Stanisław Dziwisz. 2 2. Sebastianeum Silesiacum
S Sebastianem Silesiacum to centrum rehabilitacyjne, wypoczynkowe i turystyczne. Ludziom chorym zapewnia pełną rehabilitację a kuracjuszom i turystom, doskonałe warunki, służące regeneracji psychofizycznej. Wykorzystywane do tego celu jest naturalne położenie miejsca oraz związane z nim bogate pokłady wód oligoceńskich. Terapię opiera się na metodzie wodolecznictwa, rozpropagowanej w XIX w. przez księdza Sebastiana Kneippa. Łącząc doskonałe właściwości lecznicze wody z odpowiednią ilością ruchu i właściwą dietą oraz aromaterapią, dąży się do poprawy zdrowia, zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Stosuje tu się różne metody leczniczo-rehabilitacyjne: ciepłolecznictwo, elektroterapię, laseroterapię, magnetoterapię i magnetostumulację, kinezyterapię, krioterapię, inhalacje, światłolecznictwo, masaż leczniczy oraz hipoterapię. do dyspozycji gości grota solna z tężniami solankowymi. W Sebastianeum Silesiacum stworzone są także znakomite warunki dla odnowy psychiczno-duchowej. Integralna wizja człowieka, jaka przyświeca centrum to kompleksowy dobór metod leczniczych, pozwalający zregenerować siły witalne i odzyskać pełną harmonię ciała i ducha. 3. Kościół pod wezwaniem Świętego Jacka. Pierwsza wzmianka o kościele parafialnym pochodzi z 1271 roku. Pierwotnie jego patronem był św. Urban, a dopiero po kanonizacji w roku 1594 święty Jacek. Początkowo kościół był drewniany. Spłonął jednak w czasie wojny 30-letniej. Na jego ruinach w latach 1605-1632 pod patronatem Mikołaja Rokowskiego została zbudowana barokowa świątynia parafialna. W latach 1909-1910 rozbudowano kościół o dwie boczne nawy.
14 sierpnia 1966 roku w ramach obchodów Milenijnych chrztu Polski odbyły się w Kamieniu Śląskim uroczystości z udziałem Episkopatu Polski na czele z Kardynałem Stefanem Wyszyńskim i ówczesnym Arcybiskupem Krakowskim Karolem Wojtyłą. Wewnątrz świątyni znajdują się ołtarze: główny z obrazem św. Jacka i boczne: Najświętszej Marii Panny z Dzieciątkiem, Świętej Rodziny i Serca Pana Jezusa. Modlących się oświetla światło przechodzące przez misterne witraże przedstawiające błogosławionych Czesława i Bronisławę - po obu stronach ołtarza głównego, a także świętych: Urbana, Alojzego, Jadwigę, Franciszka, Annę, Antoniego. W kościele znajdują się marmurowe epitafia Ludwika Hiacynta von Larisch i jego żony Zofii, umieszczone na ścianie w pobliżu lewego ołtarza bocznego. Na każdym z nich znajdują się kartusze herbowe i portrety zmarłych wykonane na blasze. Pozostałe epitafia informują o pochówku członków rodziny von Strachwitz, ostatnich właścicieli Kamienia. Kościół okala mur z kamienia wapiennego z wnękami przedstawiającymi stacje Drogi Krzyżowej oraz wmurowanymi starymi tablicami nagrobnymi. 4. Publiczna Szkoła Podstawowa. Publiczna Szkoła Podstawowa została wybudowana w 1951 r. Obecnie w budynku szkoły mieści się przedszkole oraz szkoła z klasami I-VI.
W budynku znajdują się pracownie: techniczna, informatyczna, gospodarstwa domowego,
5. Cmentarz Parafialny. Obecny cmentarz parafialny przy ul. Klasztornej został założony w roku 1896, pierwotnie zlokalizowany był przy Kościele Parafialnym. Na terenie cmentarza znajdują się zbiorowe mogiły Powstańców Śląskich oraz żołnierzy niemieckich ze stycznia 1945 roku. W roku 2006 wspólnym wysiłkiem parafian z Kamienia Śląskiego i Kamionka został wybudowany nowy mur cmentarny z kamienia wapiennego a wewnątrz wykonano nowe alejki z kostki brukowej. W roku następnym wyremontowano kaplicę cmentarną. W murze od strony cmentarza wmurowane są stare tablice nagrobne z rozebranych grobów. Na przedłużeniu ulicy Klasztornej za wsią znajduje się cmentarz choleryczny założony w roku 1874, cmentarz przeznaczony był dla mieszkańców zmarłych w tym czasie na cholerę. 6. Klasztor Sióstr Służebniczek Najświętszej Marii Panny. Siostry Służebniczki przybyły do Kamienia Śląskiego w roku 1876. Klasztor został wybudowany w roku 1883 i w roku 1885 przekazany na własność Zgromadzenia. Od samego początku siostry zajmowały się w Kamieniu Śląskim i wioskach należących do parafii pielęgnacją chorych w domach. Opiekowały się także chorymi w ówczesnym szpitaliku, prowadziły ochronkę dla dzieci. W klasztorze był przytułek dla ludzi chorych i starszych. Od roku 1974 Siostry objęły katechizację dzieci szkolnych w wioskach należących do parafii. Od początku dbają o Kościół Parafialny jako Zakrystianki. 7. Ochotnicza Straż Pożarna. Straż pożarna powstała w Kamieniu Śląskim w roku 1890. Pierwotnie siedzibą straży był budynek obecnej stacji wodociągów. W roku 1976 przy udziale strażaków miejscowej OSP rozpoczęto budowę nowej remizy, którą oddano w roku 1980. W roku 2004 Ochotnicza Straż Pożarna otrzymała sztandar a w roku 2005 została wyróżniona najwyższym odznaczeniem OSP, Złotym Znakiem Związku OSP RP. Jednostka należy do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Strażacy aktywnie uczestniczą w życiu społecznym wsi. Remiza posiada dużą salę w której obok sali TSKN odbywają się m.in. różne imprezy kulturalne, spotkanie i zebrania wiejskie.
8. Ośrodek zdrowia. Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Kamieniu Śląskim pacjenci korzystają z bezpłatnych świadczeń medycznych, których udziela lekarz chorób wewnętrznych, specjalista medycyny rodzinnej. 9. Biblioteka W Kamieniu Śląskim funkcjonuje od 1949 r. 10. Plac Spotkań Wiejskich. W roku 2003 w centrum wsi koło przystanku autobusowego został zrealizowany projekt „Plac spotkań wiejskich z wykorzystaniem naturalnych zasobów kamienia wapiennego”, sfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego w ramach programu małych grantów na rzecz realizacji projektów odnowy wsi oraz Kontraktu Wojewódzkiego na lata 2001-2002, Gminę Gogolin, Sołectwo oraz wkład mieszkańców w postaci pracy.
W latach 1997-1998 wspólnym wysiłkiem mieszkańców, ówczesnego księdza proboszcza przy wsparciu finansowym i rzeczowym ze strony Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim i Śląskich Zakładów „OPOLWAP”, wybudowano na byłym farskim polu kompleks sportowo-rekreacyjny z boiskami do piłki nożnej i siatkówki, kortem tenisowym, bieżnią prostą, parkingami, szatniami dla mężczyzn i kobiet z pełnym zapleczem sanitarnym. W roku 1999 uzupełniono teren poprzez ustawienie placu zabaw dla małych dzieci a w roku 2003 wybudowano zadaszoną scenę. Cały teren nadal należy do parafii rzymsko-katolickiej, w drodze umowy użyczenia, użyczony jest gminie Gogolin, która pokrywa koszty utrzymania, eksploatacji i remontów obiektu. Dzięki takiemu rozwiązaniu przedsięwzięcie nie jest komercyjne. Każdy, nieodpłatnie ma możliwość dostępu do obiektów sportowych. Funkcjonują one zasadniczo od wiosny do jesieni. Wspólnym wysiłkiem parafialnym byłe salki katechetyczne i inne pomieszczenia gospodarcze należące do parafii, zostały w latach dziewięćdziesiątych wyremontowane. Zlokalizowano w nich: świetlicę środowiskową z kuchnią i zapleczem sanitarnym, siłownię, pomieszczenie do spotkań liturgicznej służby ołtarza oraz mniejszych spotkań wiejskich oraz próby miejscowego Zespołu Folklorystycznego, Orkiestry Parafialnej. 12. Centrum wsi.
W roku 2004 przeprowadzono prace związane z modernizacją stawu w centrum wsi, wykonano nowe murki z kamienia wapiennego otaczające zbiornik, zamontowano fontanny z podświetleniem, wykonano nowe ścieżki a przy nich nowe ławki wymurowane z kamienia wapiennego. W ramach realizacji projektu opracowanego przez studentów Wydziału Architektury Krajobrazu Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, dokonano nasadzeń roślin ozdobnych na terenie przyległym do stawu. Pol lewej stronie wejścia do Sanktuarium Świętego Jacka usytuowany jest pomnik upamiętniający ofiary pierwszej i drugiej wojny światowej. Stanął on w 1989 roku w miejscu zlikwidowanego po wojnie pomnika, upamiętniającego mieszkańców poległych w I wojnie światowej. Na terenie wsi działają Rada Sołecka, wcześniej wymieniona Ochotnicza Straż Pożarna oraz niżej wymienione organizacje: - Stowarzyszenie Przyjaciół Kamienia Śląskiego. Stowarzyszenie realizuje swoje statutowe cele poprzez gromadzenie funduszy przeznaczanych na rozwój wsi, organizowanie społeczności lokalnej i pozyskiwanie sponsorów, planowanie przedsięwzięć o charakterze gospodarczo-społecznym i ich realizację, wspieranie działalności wydawniczej, kulturalnej i oświatowej, pogłębianie wiedzy historycznej na temat miejscowości i regionu, popularyzację wielokulturowości Śląska. Działalność Stowarzyszenia jest ściśle powiązana z uczestnictwem sołectwa w programie „Odnowa wsi”. Część osób, które zakładały Stowarzyszenie, to zarazem liderzy ruchu na rzecz odnowy wsi. Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim Kamień Śląski jest miejscowością, w której wyraźnie dominuje ludność autochtoniczna. Część z niej jest pochodzenia niemieckiego. Organizuje się ona w strukturach Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim. Zostało ono oficjalnie zarejestrowane 16 lutego 1990r. Koło DFK w Kamieniu Śląskim realizuje cele wynikające ze Statutu Towarzystwa-Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim. Są to m.in.: - pielęgnacja i dbałość o rozwój języka niemieckiego, kultury śląskiej i nauki, - podejmowanie działań integracyjnych wśród wszystkich mieszkańców wioski, - niesienie socjalnej pomocy potrzebującym, - udział w realizacji zadań i celów wyznaczonych przez zarząd TSKN.
Zespół Folklorystyczny Zespół założony został w 1983 r. Do repertuaru zespołu należą polskie, śląskie, niemieckie pieśni kościelne i ludowe. W 1999 r. na przeglądzie chórów mniejszościowych w Walcach zajął on II miejsce oraz w 2003 roku II miejsce podczas Opolskiego Święta Pieśni Ludowej. Zespół jest ambasadorem i jedną z perełek kulturowej skarbnicy ziemi gogolińskiej. Uświetnia swoimi występami uroczystości o charakterze lokalnym oraz regionalnym, a nawet międzynarodowym. Zaszczepia miłość do śląskich piosenek, a także przekazuje obecnemu pokoleniu tradycje naszych ojców. Integruje lokalną społeczność. Dobór repertuaru jest tak kształtowany, aby nie tylko pokazać walory artystyczne zespołu, ale także krzewić wielką odpowiedzialność za kształtowanie współczesnego pokolenia mieszkańców gogolińskiej ziemi, przywiązanie do korzeni oraz umiejętność połączenia tradycji z wyzwaniami naszych czasów. Członkinie zespołu żywo uczestniczą w prezentacji i kultywowaniu miejscowych obrzędów i zwyczajów. Udział w programie „Odnowa wsi” Rada Miejska w Gogolinie w dniu 29 lutego 2000 r. podjęła uchwałę w sprawie przystąpienia gminy Gogolin do programu „Odnowa wsi". Jednocześnie uchwalono, iż uczestniczyć w nim będzie sołectwo Kamień Śląski. Oprócz uczestnictwa w programie miejscowość została równocześnie wytypowana do udziału w konkursie o Europejską Nagrodę Odnowy Wsi. Obok Kamienia do konkursu przystąpiły także trzydzieści dwie miejscowości z jedenastu państw. Z okazji otrzymania wyróżnienia w konkursie o Europejską Nagrodę Odnowy Wsi w wiosce został postawiony pomnik upamiętniający to wydarzenie i przypominający je nie tylko mieszkańcom, ale i przyjezdnym. Propagowaniu idei programu „Odnowa wsi" służy także konkurs „Piękna Wieś Opolska" organizowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego. Sołectwo Kamień Śląski wzięło udział w tym konkursie w roku 1999 zdobywając drugie miejsce, a w roku 2004 miejsce pierwsze. Przystąpienie do programu „Odnowa wsi" dało mieszkańcom możliwość zaangażowania we wspólne działania na rzecz miejscowości, wykazanie własnej inicjatywy i zainteresowania sprawami wsi. Aby umożliwić staranie się o pozyskiwanie środków finansowych na realizację projektów na rzecz wioski, jej mieszkańcy założyli w 2003 roku Kapliczki przydrożne Na Placu Myśliwca w pobliżu Kościoła Parafialnego znajduje się barokowa figura Świętego Jana Nepomucena wykonana z piaskowca w roku 1784. Została ona gruntownie wyremontowana w roku 2007 staraniem Stowarzyszenia Przyjaciół Kamienia Śląskiego. Przy skrzyżowaniu ulic Świętego Jacka i Błogosławionego Czesława ustawiona jest kapliczka, w miejscu pochowania żołnierzy szwedzkich podczas wojny trzydziestoletniej. Na końcu ulicy Mickiewicza znajduje się, kapliczka przydrożna postawiona przez Wilhelma i Marię Sleziona w roku 1923. Na polach przy drodze polnej na końcu ulicy Klasztornej znajduje się kapliczka poświęcona Św. Urbanowi ufundowana przez Erwina i Łucję Slezionę, wybudowana przez miejscowych rzemieślników i poświęcona w roku 2005. Strony internetowe:
W tym też czasie przystąpiono do jego odbudowy. Intensywne prace trwały 4 lata. Komnatom przywrócono dawny barokowy charakter, wypełniono je też stylizowanymi meblami. Sama kaplica św. Jacka była tak mocno zniszczona, że nie udało się jej przywrócić przedwojennego wystroju. Jej obecny wygląd nawiązuje do stylu całego zamku. Ustawiono w niej zabytkowy ołtarz pochodzący ze Siestrzechowic koło Nysy. Dorobiono do niego rzeźby św. Jacka oraz bł. Czesława i bł. Bronisławy. W niedzielę 14 sierpnia 1994 r., w ramach obchodów 400-rocznicy kanonizacji św. Jacka dokonano uroczystego poświęcenia i oddano do użytku nowe Sanktuarium wraz z kompleksem okalających je budynków. Tak szybka odbudowa zniszczonego zamku była możliwa dzięki licznym darczyńcom, z których głównym była Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej. Duża pomoc przyszła też ze strony lokalnych zakładów pracy, a także wielu ludzi dobrej woli.
W ramach realizacji projektu wykonano nowe murki z siedziskami oraz nasadzeniami krzewów i roślin ozdobnych. Na placu tym znajduje się głaz narzutowy z okolicznościową tablicą z roku 2004 upamiętniającą jubileusz 900-lecia istnienia miejscowości.